Od początku 2025 roku obserwujemy niepokojący trend zamykania jednoosobowych działalności gospodarczych (ZZP) w Holandii. Jest to kontynuacja procesu, który rozpoczął się jeszcze w 2024 roku, kiedy to zamknięto rekordową liczbę 153 000 firm, z czego aż 90% stanowiły właśnie jednoosobowe działalności. Ten gwałtowny wzrost o 27% w porównaniu z rokiem poprzednim jest ściśle związany z nowymi przepisami, które weszły w życie 1 stycznia 2025 roku. W tym artykule dogłębnie przeanalizujemy przyczyny tego zjawiska oraz przedstawimy skuteczne strategie, które pomogą przedsiębiorcom utrzymać swoje firmy ZZP w Holandii.
Skala zjawiska – alarmujące statystyki zamykania firm ZZP
Rok 2024 przyniósł rekordową liczbę zamkniętych firm w Holandii. Według danych holenderskiego urzędu statystycznego CBS, działalność zamknęło 153 000 przedsiębiorstw, co stanowiło około 6% wszystkich firm w kraju. Co szczególnie niepokojące, aż 90% z tych likwidowanych działalności to jednoosobowe firmy (ZZP). Trend ten nie tylko się utrzymuje, ale nawet nasila w 2025 roku.
Branże najbardziej dotknięte falą zamykania firm
Nie wszystkie sektory gospodarki odczuwają ten trend jednakowo. Najwyższy odsetek zamykanych firm odnotowano w sektorze transportu i logistyki, gdzie działalność zakończyło 7,7% przedsiębiorstw. Znaczący wzrost liczby likwidowanych firm nastąpił również w branży budowlanej – z 4,4% w 2023 roku do 6,3% w 2024 roku. Spadek ilości firm ZZP dotknął praktycznie wszystkie sektory gospodarki, co wskazuje na systemowy charakter problemu.
Dobrowolne zamykanie firm vs. bankructwa
Warto podkreślić, że zdecydowana większość przedsiębiorców zamyka swoje firmy dobrowolnie, a nie w wyniku bankructwa. W 2024 roku tylko około 2000 firm (1,3% wszystkich zamkniętych działalności) ogłosiło upadłość, co stanowiło wzrost o 28% w porównaniu z rokiem poprzednim5. Ten trend sugeruje, że przedsiębiorcy podejmują świadome decyzje o zakończeniu działalności, przewidując trudności związane z nowymi regulacjami.
Główne przyczyny masowego zamykania firm ZZP w Holandii
Nagły wzrost liczby zamykanych firm ZZP ma swoje konkretne przyczyny, które są bezpośrednio związane ze zmianami w holenderskim prawodawstwie i polityce fiskalnej.
Pełne egzekwowanie ustawy DBA od stycznia 2025
Najważniejszą przyczyną tego zjawiska jest rozpoczęcie pełnego egzekwowania ustawy DBA (Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) od 1 stycznia 2025 roku. Ustawa ta została zaprojektowana w celu zwalczania tzw. „fikcyjnego samozatrudnienia” (schijnzelfstandigheid), czyli sytuacji, w której osoba formalnie prowadząca działalność gospodarczą faktycznie pełni rolę pracownika etatowego.
Do końca 2024 roku obowiązywało moratorium na pełne egzekwowanie tych przepisów, co pozwalało na elastyczniejsze podejście do relacji między zleceniodawcami a osobami samozatrudnionymi. Od 2025 roku holenderski urząd skarbowy (Belastingdienst) prowadzi intensywne kontrole, które mogą skutkować poważnymi karami zarówno dla zleceniodawców, jak i samozatrudnionych.
Zmniejszenie ulg podatkowych dla przedsiębiorców
Kolejnym istotnym czynnikiem jest systematyczne zmniejszanie ulg podatkowych dostępnych dla osób samozatrudnionych:
- Ulga dla samozatrudnionych (zelfstandigenaftrek) została obniżona z 3750 euro w 2024 roku do zaledwie 2470 euro w 2025 roku
- Zwolnienie podatkowe dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) spadło z 13,31% do 12,70%
- Trwa ograniczanie ulgi inwestycyjnej (Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek, KIA)
Te zmiany w systemie podatkowym znacząco zwiększają obciążenia finansowe przedsiębiorców ZZP, wpływając na rentowność ich działalności.
Wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej
W ramach nowych regulacji planowane jest wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej dla ZZP, prawdopodobnie około 33 euro. Osoby zarabiające poniżej tej kwoty będą musiały udowodnić, że nie są faktycznie pracownikami etatowymi, co ma na celu ograniczenie fikcyjnego samozatrudnienia.
Spadek popytu na usługi ZZP
Niepewność związana z nowymi przepisami sprawia, że wielu zleceniodawców wycofuje się ze współpracy z osobami samozatrudnionymi, obawiając się potencjalnych kar ze strony urzędu skarbowego. Według danych rynkowych, zapotrzebowanie na usługi ZZP spadło o około 25%. To drastyczne zmniejszenie popytu bezpośrednio wpływa na możliwości zarobkowe osób samozatrudnionych.
Jak uchronić swoją firmę ZZP przed zamknięciem – praktyczne strategie
Mimo zaostrzonych przepisów i trudniejszych warunków prowadzenia działalności, istnieją skuteczne strategie, które mogą pomóc uchronić firmę ZZP przed koniecznością zamknięcia.
Spełnienie kryteriów prawdziwego przedsiębiorcy
Aby uniknąć problemów podczas kontroli urzędu skarbowego, konieczne jest spełnienie kryteriów prawdziwego przedsiębiorcy:
- Inwestycje we własną firmę – posiadanie własnego sprzętu, samochodu, materiałów do pracy
- Odpowiedzialność za wykonywaną pracę – samodzielne decydowanie o sposobie realizacji zleceń
- Autonomia w działaniu – brak bezpośredniego nadzoru ze strony zleceniodawcy
- Ponoszenie ryzyka gospodarczego – odpowiedzialność za ewentualne straty związane z działalnością
Dywersyfikacja klientów i zleceniodawców
Kluczowe znaczenie ma posiadanie więcej niż jednego zleceniodawcy. Fikcyjne samozatrudnienie często charakteryzuje się pracą wyłącznie dla jednego klienta, podczas gdy prawdziwy przedsiębiorca aktywnie poszukuje nowych zleceń i współpracuje z różnymi podmiotami.
Profesjonalizacja wizerunku i działań marketingowych
Aby być postrzeganym jako prawdziwy przedsiębiorca, warto zainwestować w profesjonalny wizerunek firmy:
- Własne logo i identyfikacja wizualna – odróżniająca od zleceniodawców
- Strona internetowa – prezentująca ofertę i kompetencje
- Aktywne działania marketingowe – regularne pozyskiwanie nowych klientów
- Profesjonalna dokumentacja – umowy, faktury, portfolio projektów
Wyższe stawki wynagrodzenia
Przedsiębiorcy ZZP powinni dążyć do uzyskiwania wyższych wynagrodzeń niż osoby zatrudnione na umowę o pracę na podobnych stanowiskach. Niskie stawki mogą budzić podejrzenia urzędu skarbowego, że mamy do czynienia z ukrytym stosunkiem pracy.
Współpraca z certyfikowanymi biurami pośrednictwa
Jednym ze sposobów na uniknięcie problemów podczas kontroli jest współpraca z certyfikowanymi biurami pośrednictwa dla ZZP, np. posiadającymi certyfikat Bovib2. Takie biura dbają o to, aby zlecenia były realizowane zgodnie z wymaganiami fiskalnymi, co zmniejsza ryzyko zakwestionowania statusu przedsiębiorcy.
Kompleksowe ubezpieczenie działalności
Warto rozważyć zakup odpowiednich ubezpieczeń, które nie tylko chronią przed ryzykiem biznesowym, ale również podkreślają profesjonalny charakter działalności:
- Ubezpieczenie od niezdolności do pracy (Arbeidsongeschiktheidsverzekering)
- Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej dla firm (Aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven)
- Ubezpieczenie odpowiedzialności zawodowej (Beroepsaansprakelijkheidsverzekering)
- Ubezpieczenie od przestojów w działalności (Bedrijfsschadeverzekering)
Podsumowanie – przyszłość firm ZZP w Holandii
Zaostrzenie przepisów dotyczących samozatrudnienia w Holandii od 2025 roku spowodowało masowe zamykanie firm ZZP. Mimo tych trudności, prowadzenie działalności na własny rachunek nadal może być opłacalne, pod warunkiem dostosowania się do nowych wymogów prawnych.
Kluczem do sukcesu w nowej rzeczywistości jest profesjonalizacja działalności, dywersyfikacja klientów, odpowiednie wynagrodzenie oraz inwestycje we własną firmę. Przedsiębiorcy, którzy spełniają kryteria prawdziwego samozatrudnienia, nie muszą obawiać się kontroli urzędu skarbowego.
Osoby, które nie są w stanie spełnić tych wymagań, coraz częściej decydują się na powrót do pracy etatowej. Jest to trend widoczny w statystykach – w 2024 roku ponad 150 000 firm zakończyło działalność, a proces ten przyspiesza w 2025 roku.
Prowadzenie firmy ZZP w Holandii wymaga obecnie większej świadomości prawnej i finansowej, ale przy odpowiednim podejściu nadal może być korzystnym modelem działalności dla wielu przedsiębiorców.
Komentarze